Op dit moment is ruim twintig procent van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder en de vergrijzing loopt sterk op: rond 2040 is volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een kwart van de bevolking 65+. 

De impact van deze ontwikkeling op onze samenleving is groot. De levensverwachting neemt toe, maar daarmee ook het aantal mensen dat zorg nodig heeft. Om de krapte op de arbeidsmarkt te kunnen beperken en aan de toenemende zorgvraag te kunnen voldoen, zal langer werken noodzaak worden. Daarbij heeft dit ook voordelen: uit onderzoek blijkt dat doorwerkende AOW’ers zich nuttig en van betekenis voelen.

Het gebeurt dan ook steeds vaker dat AOW-gerechtigden terugkeren in een betaalde baan of zzp’er worden met hun pensioen als basisinkomen. Strategisch beleid vanuit de overheid en werkgevers op dit punt kan de positieve werking van deze zogeheten ‘ontpensionering’ alleen nog maar versterken.

Pensioenleeftijd

De gemiddelde pensioenleeftijd was in 2023 65 jaar en 11 maanden. Ten opzichte van 2006 betekent dit een stijging van de pensioenleeftijd van maar liefst vijf jaar.  Het aandeel werkende 65- tot 75-jarigen is de afgelopen decennia verdrievoudigd. In 2003 had 5,5% van de 65- tot 75-jarigen in Nederland een betaalde baan. Inmiddels is dit aantal gestegen tot 16,2% van de 65- tot 75-jarigen en neemt het alleen maar toe. 

De stijging van de gemiddelde pensioenleeftijd en de toegenomen arbeidsparticipatie worden deels aangemoedigd door de stapsgewijze verhoging van de AOW-leeftijd vanaf 2013. Maar ook zonder deze aanpassing zou er sprake zijn van een groeiend aantal 65-plussers met betaald werk. Het bewustzijn dat doorwerken een optie is, neemt toe. 

Krapte op de arbeidsmarkt

Werkgevers kunnen in Nederland op dit moment niet genoeg mensen vinden om het werk dat er ligt uit te voeren. Ondanks technische ontwikkelingen, zoals AI (artificial intelligence), zijn de vooruitzichten op meer beschikbaar arbeidspotentieel op de korte en middellange termijn niet al te rooskleurig. Deze krapte biedt ook kansen aan mensen die voorheen weinig kansen hadden op de arbeidsmarkt, zoals AOW-gerechtigden. Niet iedere 65-plusser staat immers te springen om binnenkort met pensioen te gaan. 

Onderdeel van het HR-beleid

Driekwart van de werkgevers die met AOW’ers werkt, is zeer enthousiast over het werken met gepensioneerde arbeidskrachten, blijkt uit NIDI-onderzoek uit 2020. De meeste gepensioneerden die doorwerken, doen dat overigens bij de werkgever waar ze vóór hun pensionering ook al werkzaam waren. Werkgevers doen er daarom goed aan om doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd een integraal onderdeel te maken van het HR-beleid. Door inzichtelijk te maken wat er mogelijk is en hoe dat financieel uitpakt, kan de 65-plusser enthousiast gemaakt worden om de werkzaamheden (gedeeltelijk) voort te zetten na de AOW-datum.

Soepeler regels voor arbeidsovereenkomst

De overheid voerde verschillende maatregelen in om het voor werkgevers aantrekkelijk te maken om AOW-gerechtigde werknemers in dienst te houden of nemen. Zo kan de werkgever een AOW-gerechtigde werknemer zes tijdelijke contracten geven binnen een periode van vier jaar, ook als hij vóór de AOW-leeftijd in vaste dienst was. Daarnaast is er geen toestemming van het UWV nodig voor het laten beëindigen van een doorlopende arbeidsovereenkomst zonder pensioenontslagbeding en geldt er slechts één maand opzegtermijn. De werknemer heeft bij ontslag geen recht op een transitievergoeding en de werkgever hoeft geen premies werknemersverzekeringen en AOW te betalen. Tot slot heeft de AOW-gerechtigde bij ziekte maximaal zes weken recht op loondoorbetaling (in plaats van 104 weken). Dat geldt ook voor de re-integratieverplichtingen. Na zes weken ziekte komt het opzegverbod ten einde en is ontslag mogelijk.

Ga in gesprek met uw oudere werknemers

Kortom: de inzet van AOW-gerechtigden op de arbeidsmarkt heeft vele voordelen. Hun inzet zorgt ervoor dat de vijver met beschikbare arbeidskrachten weer groter wordt. De grote groep (post) babyboomers (geboren na 1960) staat nu op het punt om met pensioen te gaan. Als deze groep geactiveerd wordt om (gedeeltelijk) door te werken, kan dit een belangrijk puzzelstuk zijn in een krappe arbeidsmarkt. Heeft u oudere medewerkers in dienst die u graag langer wilt behouden? Ga dan tijdig met hen in gesprek. Met een voorbeeldberekening kunt u hen laten zien hoe hun financiële plaatje er na de pensioenleeftijd uitziet als zij langer (parttime) doorwerken. Zij kunnen dan weloverwogen de keuze maken om wel of niet langer door te werken.

Meer informatie of advies?

ABAB is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer weten over werken met oudere werknemers of over het financiële plaatje hierbij? Neem contact op met Bart van de Wouw, senior pensioenadviseur, voor een vrijblijvende afspraak, via telefoonnummer 013-4647287 of stuur Bart een e-mail.