Familielening, heffing in box 3

Bij het afsluiten van een familielening behoort deze schuldvordering tot uw vermogen in box 3. Onder bepaalde voorwaarden kunt u deze geldlening echter ook in de box 1-heffing betrekken. Dit kan onder de huidige omstandigheden een aantrekkelijk alternatief zijn.

Bij een vordering in box 3 wordt belasting berekend over de totale schuldvordering met het forfaitaire rendement oplopend tot 6,04% en een belastingtarief van 36%. Daarnaast telt het vermogen in box 3 mee voor de berekening van verschillende toeslagen.

Familielening, winstgenieter in box 1

Er zijn mogelijkheden waarbij u de overnamelening niet in box 3 verantwoordt, maar als kapitaal in box 1. Hiervoor zijn verschillende scenario’s denkbaar. Zo kunt u een commanditaire vennootschap aangaan, waarbij de ouder als commanditaire vennoot (geldschieter) geld in de onderneming achterlaat.

Er is echter ook een eenvoudigere mogelijkheid om een geldschieter als winstgenieter in box 1 aan te merken:

• De geldlening moet onder zodanige voorwaarden zijn aangegaan dat deze is aan te merken als risicodragend vermogen van de onderneming van de geldlener.
• De vergoeding over de schuldvordering heeft over de gehele looptijd grotendeels een winstafhankelijk karakter.
• Het gaat om een achtergestelde lening die slechts opeisbaar is bij faillissement, surseance van betaling of liquidatie.

Winstafhankelijke geldlening

Bij een winstafhankelijke geldlening worden de voordelen van die lening, de rentebaten, belast als winst uit onderneming in box 1. De belangrijkste voorwaarde is dat de vergoeding voor de geldverstrekking grotendeels (dus voor meer dan 50%) afhankelijk is van de winst uit de onderneming waarvoor de financiering is verstrekt.

In de wet is bepaald dat het bedrag van de geldlening onder die voorwaarden ondernemingsvermogen vormt voor de geldverstrekker. Let op: dit maakt de geldverstrekker nog geen ondernemer. De geldverstrekker komt dus niet in aanmerking voor ondernemersfaciliteiten, zoals bijvoorbeeld de mkb-winstvrijstelling. Daarnaast is het niet mogelijk een winstafhankelijke geldlening te verstrekken aan een verbonden persoon, zoals uw partner.

Fiscaal voordeel

We verduidelijken het fiscale voordeel met een voorbeeld. In dit voorbeeld is enkel een winstafhankelijke rente vastgesteld. In de praktijk kunt u ook voor een gedeelte van de lening een vaste rente vaststellen en voor het restant een winstafhankelijke rente. Dit deel moet dan wel meer dan 50% van de totale lening omvatten.

Stel: u leent als ouder voor de bedrijfsopvolging geld uit aan uw kind tot een bedrag van € 150.000 tegen een rente van 2,5% per jaar. U ontvangt over het eerste jaar zonder aflossing € 3.750 aan rente. Over de waarde van de schuld van € 150.000 betaalt u € 3.262 (€ 150.000 * 6,04% * 36%) belasting in box 3. Per saldo houd u hier € 488 aan over.

Wordt dezelfde lening afgesloten tegen een winstafhankelijke rente van 4% van het bedrijfsresultaat, waarbij de winst van de onderneming van de bedrijfsopvolger € 50.000 bedraagt, dan wordt het winstaandeel van € 2.000 belast in box 1. Heeft u de AOW-leeftijd al bereikt, dan betaalt u hierover € 381 (19,07%) belasting. Als u de AOW-leeftijd nog niet bereikt heeft, bedraagt de belasting € 739 (36,97%). Per saldo houdt u dus, afhankelijk van uw leeftijd, respectievelijk € 1.619 dan wel € 1.261 over. Dit levert wel een nadeel op: door de achterstelling van de lening kunt u wat minder gemakkelijk de vordering opeisen.

Mogelijkheden bij bestaande geldleningen

Heeft u een lopende lening in box 3 en u wilt deze omzetten in een winstafhankelijke geldlening? Dan moet u een nieuwe overeenkomst afsluiten. De lening moet namelijk winstafhankelijk zijn op het tijdstip van het aangaan van de schuldvordering. Het wijzigen van een bestaande geldleningsovereenkomst voldoet dus niet.

Om box 3-heffing te voorkomen kunt u onder voorwaarden een winstafhankelijke geldlening aangaan. De geldlening valt daardoor in box 1.

Meer informatie of advies

Bij ABAB zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer weten over de fiscale mogelijkheden van een winstafhankelijke geldlening? Neem contact op met Nico van den Ende, senior belastingadviseur, via e-mail.