Soorten zorgboerderijen

Er zijn verschillende soorten zorgboerderijen. De meeste zorgboerderijen verlenen dagbesteding aan mensen met dementie en/of een lichamelijke of verstandelijke beperking. De cliënten bezoeken dan één of meerdere dagen per week het agrarisch bedrijf. We beperken ons in dit artikel tot dit type zorgboerderij en laten andere types buiten beschouwing.

Aandachtspunt 1: je persoonlijkheid

Wil je starten met een zorgboerderij, stel jezelf dan eerst de vraag: ben ik het juiste type persoon om een zorgboerderij te beginnen? Over het algemeen zijn veel veehouders ‘groen’. Niet omdat ze veel op het land werken, maar vanwege hun sociale karakter. Ze zijn vaak behulpzaam en zorgzaam. Een zorgboerderij past bij dit type mensen.

Aandachtspunt 2: de doelgroep

Vervolgens maak je een keuze voor een bepaalde doelgroep. Het verlenen van dagbesteding aan mensen met dementie is wezenlijk anders dan aan mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Bovendien zijn de vergoedingen afgestemd op de benodigde arbeid per cliënt. Om een juiste keuze te maken, zoek je contact met andere zorgboeren. De ervaring leert dat bestaande zorgboeren erg trots zijn op hun bedrijf en het leuk vinden om andere mensen te helpen om hun droom te verwezenlijken.

Aandachtspunt 3: capaciteit zorgboerderij

Naast de verschillende doelgroepen, is de capaciteit van de zorgboerderij (in aantallen cliënten) van groot belang. Iedereen heeft zijn eigen manier van werken en kijk op het verlenen van zorg. Wat past het best bij jou?

Aandachtspunt 4: de bedrijfsruimte

Je krijgt nu een beeld van het type zorgboer dat je wilt zijn en aan hoeveel cliënten je per dag dagbesteding wilt verlenen. Waarschijnlijk heb je daarvoor al een bedrijfsruimte in gedachten. De kans is groot dat deze ruimte nog verbouwd (of gebouwd) moet worden. Daarbij is er wederom een onderscheid te maken in type dagbesteding. Mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking werken in de meeste gevallen mee op het bedrijf. Zij krijgen dan de rol van ‘hulpboer’ en zien zichzelf als een echte medewerker. Tijdens de dagbesteding voeren zij, op hun eigen tempo, werkzaamheden uit en zijn derhalve op je agrarisch bedrijf, bijvoorbeeld tussen het melkvee of in de kas, te vinden. Zij hebben voldoende aan een kantine- en hobbyruimte.

Mensen met dementie zijn vaak minder actief op het bedrijf. Zij verrichten lichte werkzaamheden, zoals het voeren van het kleinvee, het plukken van groente, fruit en bloemen en helpen bij het bereiden van de maaltijd. Zij verblijven meer in een gemeenschappelijke ruimte (zowel binnen als buiten). Het is voor deze doelgroep belangrijk dat zij in een andere omgeving en samen met anderen zijn, waarbij de boerderij hen veel te bieden heeft. De landelijke omgeving en de ruimte maken hierbij het verschil ten opzichte van de thuissituatie. Vaak hebben zij van vroeger uit nog een band met een boerenbedrijf, waardoor ze graag naar een zorgboerderij komen.

Aandachtspunt 5: contact met de gemeente en regionale organisatie

Nadat je deze punten inzichtelijk heeft gekregen, neem je contact op met de verantwoordelijke van je gemeente en andere organisaties die betrokken zijn bij de toegang tot het sociaal domein. Het is belangrijk om te weten waar binnen je gemeente behoefte aan is. Dit helpt je bij het maken van je plannen.

Daarna kun je contact opnemen met een regionale organisatie die is aangesloten bij de Federatie Landbouw en Zorg. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Stichting Samenwerkende Zorgboeren Zuid (Brabant) en de Coöperatie Limburgse Zorgboeren (Limburg). Zij beschikken onder andere over de benodigde kwaliteitskeurmerken en beheren de contracten met de diverse gemeenten. Zij kunnen je veel informatie geven. Overigens is het geen vereiste om je bij een dergelijke organisatie aan te sluiten, je kunt dit ook zelf regelen.

Aandachtspunt 6: inzicht in kostenstructuur

Na deze gesprekken heb je onder andere inzicht in de volgende zaken:

• het type zorgboerderij dat je opstart;
• aan hoeveel cliënten je per dag dagbesteding kunt verlenen;
• hoeveel dagdelen per week je dagbesteding gaat verlenen;
• hoe groot je cliëntenbestand moet zijn om tot een voldoende bezetting te komen;
• wat je verwachte omzet per dagdeel is;
• wat je verwachte jaaromzet is.

Echter heb je op dit moment nog geen inzage in je kostenstructuur. Het volgende punt is dus inzicht krijgen in de kosten van de verbouwing of de nieuwbouw die benodigd is. Daarvoor kun je offertes bij aannemers opvragen. Het voordeel van agrarische ondernemers is dat zij over het algemeen heel handig zijn en dus veel werk zelf kunnen verrichten. Dit verlaagt de hoogte van de investering. Zodra de hoogte van de benodigde investering bekend is, is het verstandig om een bedrijfsplan op te stellen. Ook wanneer er geen investering bij de bank gevraagd hoeft te worden, wil je toch inzicht in je toekomstige resultaten van deze compleet nieuwe neventak.

Zorglandbouwmonitor

Wellicht ben je voor je agrarische bedrijf al gewend om berekeningen te maken aan de hand van de KWIN. Voor de traditionele agrarische takken is hierin veel financiële informatie te vinden. De zorglandbouw is hierin echter niet opgenomen. Om toch inzicht te verkrijgen in de kostenstructuur van een zorgboerderij, kan ABAB je van dienst zijn. Wij beschikken namelijk over de zorglandbouwmonitor, waarin we uit een grote groep zorgboeren referentiecijfers hebben opgesteld.

Meer weten?

Wil je ook een zorgboerderij starten of meer weten over de zorglandbouwmonitor? Neem contact op met Urban Luijkx, relatiemanager, via telefoonnummer 0492-579820 of stuur Urban een e-mail.