Aantal zorgboeren in Nederland

In Nederland zijn al veel ‘zorgboeren’ actief. Volgens het Wageningen Economic Research Rapport 2022-30 waren er in 2020 in totaal zo’n 1.300 zorgboerderijen. Al deze 1.300 zorgboerderijen hadden in 2020 samen een omzet van € 315 miljoen; per bedrijf gemiddeld € 242.500. De meeste zorgboeren zijn lid van de Federatie Landbouw en Zorg (FLZ), een grote landelijke samenwerkingsorganisatie voor de zorglandbouw. Bij zestien regionale/provinciale verbanden zijn meer dan 900 zorgboeren aangesloten. Op dit moment zijn er zo’n 1.500 zorgboeren actief: 900 via FLZ, 200 via andere samenwerkingsverbanden en 400 niet-aangesloten zorgboeren.

Van zes grotere organisaties (ZZH, SZZ, Bezinn, CLZ, Landzijde, CBZ), met totaal 762 leden, zijn er meerjarige cijfers bekend. De zorgomzet in 2022 was gemiddeld € 244.000 per bedrijf. In 2019 was dit € 164.000, op basis van 649 leden. Daarmee was er gemiddeld een groei van ongeveer 5,5% deelnemers per jaar, met een omzetstijging van ongeveer 14%.

Het financiële plaatje

Jan Popping, zelfstandig adviseur in de zorgmarkt, heeft onderzoek gedaan naar de jaarcijfers van zorgboeren op basis van de jaarverantwoording zorg. Na verder graaf- en spitwerk in maatschappen, vof’s, agrarische sectoren, namen van boerderijen of hoeves telde hij in september 2022 486 boeren met een omzet van € 339 miljoen (zie figuur 1).

Toelichting op figuur 1: Solvabiliteit is de verhouding van eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen. Marge is het netto bedrijfsresultaat. Personeelskostenratio is het aandeel personeelskosten van de omzet. Op de tweede regel staat de groei of resultaten van een jaar eerder. De zorgverzekeringswet (ZVW), Wet langdurige zorg (WLZ), Jeugdwet (JW) en Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) geven een verdeling van de omzet aan naar het type zorg en daarmee de financiering. Verder specificeren we overige zorgopbrengsten (rest), (minimale) subsidie en overige bedrijfsopbrengsten. Bron: Jan Popping

Wat in vergelijking met 2019 vooral opvalt, is het aandeel WLZ van 31%. In 2019 was dit nog maar 18%. Ook de daling van JW naar 30%, terwijl dit in 2019 nog 36% was. De zorg verschuift dus steeds meer naar WLZ: zwaardere, intensieve zorg voor kwetsbare ouderen, mensen met een handicap en mensen met een psychische aandoening. De tabel laat ook zien dat hogere personeelskosten de marge drukken. De marge lijkt hoog; in de zorgmarkt is 2 à 3 % gebruikelijk is. Hierbij moet namelijk bedacht worden dat de bezoldiging van de eigenaren doorgaans uit die marge plaatsvindt.

De gemiddelde omzet

Hoe ziet de financiële situatie eruit voor een gemiddeld zorgbedrijf? De volgende cijfers zijn op basis van de jaarverantwoording zorg. Hieronder (zie figuur 2) staan de uitkomsten van 100 zorgboeren met een omzet tussen de € 200.000 en € 400.000 met een gemiddelde van € 295.000. Het betreft 61 vof’s, 14 stichtingen, 13 eenmansbedrijven, 9 maatschappen en 3 bv's. De vof komt het meeste voor, daarom ook de uitkomsten hiervan.

Toelichting op figuur 2: Solvabiliteit is de verhouding van eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen. Marge is het netto bedrijfsresultaat. Bron: Jan Popping

De marge lijkt flink, maar dit is vooral een beloning voor arbeid en ondernemersrisico en wordt over het algemeen gedeeld door meerdere ondernemers werkzaam binnen het bedrijf. De toegekende winst per firmant is zo’n € 41.000.

Referentiecijfers uit de sector

Sinds 2019 heeft ABAB referentiecijfers voor de zorglandbouw. Hiermee kunnen ze hun cijfers met branchegenoten vergelijken om hun bedrijfsvoering te optimaliseren. Vaak zijn dit gemengde bedrijven met een agrarische en zorgtak in één onderneming en -rechtsvorm, en met één financiële administratie. ABAB kan de zorgresultaten afzonderlijk vaststellen. Ondernemers ontvangen geen salaris voor hun arbeid. Uitgaven voor belastingen, verzekeringen, investeringen en privé komen uit de bedrijfswinst. Op de ABAB-referentiebedrijven werkten in 2022 gemiddeld 1,5 personen (fte). Hoewel het geen officiële norm is, is een gewaardeerd ondernemersloon in de zorglandbouw van gemiddeld € 65.000 per fte niet ongebruikelijk. Na aftrek van dit gewaardeerd ondernemersloon maakten de ABAB referentiebedrijven in hun zorglandbouwtak in 2022 een gemiddeld verlies van ongeveer € 5.000.

Meer weten?

Bij ABAB zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer weten over de administratie voor of over het starten van een zorgboerderij? Neem dan contact op met Urban Luijkx, relatiemanager, via telefoonnummer 0492-579820 of stuur Urban een e-mail.