De armslag van de fiscus

Na het staken van de onderneming valt na afloop van het jaar van staking de aanslag inkomstenbelasting op de mat. Bij staking van de onderneming moet u over de stille reserve op de bedrijfsgebouwen, productierechten en eventueel de fiscale oudedagsreserve met de fiscus afrekenen. Hetzelfde geldt als u aan een opkoopregeling deelneemt, zoals de Lbv of Lbv-plus.

De stille reserves op landbouwgronden kunt u, mits u aan de voorwaarden voldoet, onder de toepassing van de landbouwvrijstelling brengen. Daardoor blijven deze dan onbelast. Echter als u eenmaal van de schrik bent bekomen van de aanslag over de stakingswinst, komt de fiscus  in het vervolg jaarlijks met een belastingaanslag. 

Vermogensbelasting

De inkomsten uit landbouwgronden die voor u golden als een welkome aanvulling op uw pensioen worden vervolgens jaar na jaar in de belastingheffing betrokken. Ongeacht of u de gronden zelf hobbymatig aanhoudt of verpacht. U moet deze cultuurgronden jaarlijks als vermogen aangeven in box 3. Over dit box 3-vermogen rekent de fiscus voor 2024 met een fictief rendement van 6,04%. Vervolgens betaalt u over dit rendement 36% belasting. U mag wel de verpachte landbouwgronden onder strikte voorwaarden in beperkte mate afwaarderen.

Grond die u verpacht

Gaat het om grond die u verpacht? Dan mag u deze bij geliberaliseerde pacht afwaarderen met 2% per jaar zolang het pachtcontract voortduurt. Verpacht u de grond regulier (met voorkeursrecht)? Dan geldt een maximale afwaardering van 40%. 

Rekenvoorbeeld

Een kleine rekensom laat zien dat u uit het verpachten van gronden nagenoeg geen of in bepaalde gevallen zelfs een negatief inkomen haalt. Voor hobbymatig aangehouden gronden kost dit per saldo altijd geld.

Stel, u heeft 10 hectare landbouwgrond in box 3 met een vastgestelde waarde per hectare van €  80.000 en een pachtprijs van € 1.600 per hectare. De totale pachtprijs bedraagt dan € 16.000 per jaar. In dat geval bezit u volgens de fiscus een vermogen van € 800.000.

Als u deze grond voor 2 jaar heeft verpacht, dan mag u de grond in het eerste jaar van verpachting waarderen op 96% van € 800.000. Dat is € 768.000. Over het bedrag van € 768.000 rekent de fiscus met een rendement van € 46.385. Over dit bedrag moet u in box 3 jaarlijks  € 17.000 belasting betalen. Zonder rekening te houden met de andere kosten zoals waterschapslasten en dergelijke, brengt u voortaan dus jaarlijks de pachtopbrengst naar de fiscus. Het restant moet u vervolgens uit uw eigen vermogen bijbetalen.

Probleem aangekaart

Dit probleem is in het verleden al diverse malen bij het ministerie van Financiën aangekaart door de Federatie Particulier Grondbezit. De staatssecretaris vindt het echter rechtvaardig om op deze wijze belasting te heffen over landbouwgronden. Volgens hem zit in het rendement ook de waardestijging van uw landbouwgrond verrekend. 

Waardedaling

Wat gebeurt er als er in bepaald jaar sprake is van een waardedaling van de landbouwgrond? Gaat de fiscus u dan compenseren voor het verlies door de belasting terug te geven? Vooralsnog is dat niet de bedoeling van de wetgever. In de rechtspraak zien we wel enige kentering, maar ook de rechter vindt dat de fiscus een waardestijging van de grond in het rendement mag meerekenen. 

Geen passende oplossing vóór 2027

De staatssecretaris zegt ondertussen het probleem te onderkennen en aan een oplossing te werken. Toch is het volgens hem technisch niet mogelijk om vóór 2027 met passende wetgeving te komen. De vraag blijft overigens of het dan voor u beter wordt. De voortekenen zijn er al dat de fiscus in de toekomst naast het werkelijke rendement ook de vermogenswinst in de heffing betrekt. Wees dus gewaarschuwd.

Laat u goed informeren

Staakt u uw onderneming en wilt u de grond nog jaren zelf in eigendom houden? Laat u dan goed informeren over de fiscale consequenties. In bepaalde gevallen zijn er alternatieve oplossingen denkbaar. Helaas wordt het speelveld steeds verder ingeperkt.

Meer weten?

Bij ABAB zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer informatie over het houden van grond in eigendom na staking van uw onderneming? Neem contact op met Bert van de Kerkhof, senior belastingadviseur, via 013-4647153 of stuur Bert een e-mail.