Onderzoeksplicht

In beide gevallen is het zo dat er bij koop of verkoop rechten en plichten komen te rusten op zowel de verkoper als de koper. We noemen dit de onderzoeksplicht bij de koper. De koper zal de voor hem relevante zaken moeten onderzoeken: zijn de machines technisch in orde, functioneert het personeel naar behoren, is de administratie up-to-date? Een verkoper daarentegen heeft een mededelingsplicht. Hij moet alle voor een overdracht relevante informatie verstrekken aan de koper.

Goed en gedegen onderzoek

In de praktijk komt het helaas regelmatig voor dat de verkoper relevante informatie verzwijgt, meestal omdat dit zijn eigen belang dient. Maar los hiervan: het is als koper onverstandig om blindelings uit te gaan van de informatie die de verkoper geeft in het kader van zijn mededelingsplicht. Van de verkoper kan immers niet worden verwacht dat hij altijd weet of moet weten welke informatie voor de koper van belang is. Hoewel de hoofdregel is dat de mededelingsplicht van de verkoper boven de onderzoeksplicht gaat, kan de koper ook tekortschieten in zijn onderzoeksplicht als hij deze niet naar behoren uitvoert. Goed en gedegen onderzoek is dus heel belangrijk voor een koper; tijd voor een due diligence-onderzoek. 

Financieel, juridisch, commercieel en fiscaal

In de praktijk laat een koper voorafgaand aan een overname nagenoeg altijd een due diligence-onderzoek uitvoeren. Een due diligence-onderzoek is de technische term voor het in kaart brengen van de financiële, juridische, commerciële en fiscale aspecten van de onderneming. Er zijn verschillende specialisten die dit onderzoek uitvoeren, ieder vanuit zijn of haar eigen expertise. De uitkomsten van het onderzoek zijn voor de koper erg belangrijk. Daarom luistert het uitvoeren van een due diligence-onderzoek erg nauw. De koper vraagt immers om informatie en de wetgever verwacht dat de koper iets met die informatie doet. 

Kritische beoordeling en doorvragen

Als risico’s niet worden opgemerkt of er geen verdere navraag wordt gedaan, heeft dit gevolgen voor de positie van de koper als blijkt dat zaken anders zijn dan voorgesteld. Een kritische beoordeling en doorvragen zijn daarom essentieel. Feitelijk is dat ook heel logisch: het moet voor een verkoper duidelijk zijn welke informatie voor een koper van belang is. Niet alleen de wetgever, maar ook de rechter volgt deze gedachte. In recente jurisprudentie werd dit heel mooi als volgt geformuleerd:

“De mededelingsplicht van de verkoper strekt in bepaalde gevallen niet tot het verstrekken van informatie die voor de koper voorhanden lag, dan wel tot informatie die aan de hand van het due diligence-onderzoek kenbaar is geworden. De mededelingsplicht van de verkoper wordt daarmee beperkt, maar deze plicht blijft bestaan voor uiterst relevante informatie die voor het aangaan van de (verkoop)overeenkomst van belang is.”

De conclusie is dan ook heel helder. Een due diligence-onderzoek, voorafgaand aan een overname, is essentieel. Maar voer dit wel kritisch en op alle aspecten uit!

Meer informatie?

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer weten of advies over due diligence-onderzoek? Neem contact op met Reinier-John Koopman, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 073-6465348 of stuur Reinier-John een mail.