Om problemen met de gemeente te voorkomen, is het verstandig vooraf na te gaan of het is toegestaan om arbeidsmigranten te huisvesten. Of huisvesting in een bedrijfswoning is toegestaan, is namelijk veelal afhankelijk van wat de gemeente hierover heeft opgenomen in het bestemmingsplan. Het antwoord op deze vraag verschilt dus per gemeente en zelfs per bestemmingplan.  

Bedrijfswoning vs huisvesting anders dan eigen bedrijf

Het komt nog wel eens voor dat op het bedrijf een (tweede) bedrijfswoning aanwezig is of dat een naastgelegen agrariër nog een woning beschikbaar heeft. Als het gaat om een bedrijfswoning, moet de bewoning ervan echter vaak een samenhang hebben met het aanwezige bedrijf.

In veel bestemmingsplannen vindt u een definitie van een ‘bedrijfswoning’. Deze luidt vaak ongeveer zo:

Bedrijfswoning: een woning in of bij een gebouw of op een terrein, kennelijk slechts bedoeld voor (het huishouden van) een persoon, wiens huisvesting daar gelet op de bestemming van het gebouw of het terrein noodzakelijk is.

De bewoner(s) van een bedrijfswoning moeten dus mensen zijn voor/van wie huisvesting noodzakelijk is voor het ter plaatse gevestigde bedrijf. Als de woning wordt bewoond door arbeidsmigranten die niets te maken hebben met het ter plaatse gevestigde bedrijf, is bewoning om deze reden strijdig. Daarnaast is sprake van een noodzakelijkheidsvereiste in de voornoemde definitie. Uit jurisprudentie volgt dat het bij de beoordeling van de noodzaak van belang is of de bedrijfsvoering ter plaatse zo veel tijd en aandacht vraagt dat het op grond daarvan redelijk is om op het perceel te wonen.

Werken de arbeidsmigranten niet op het ter plaatse aanwezige bedrijf? Dan is bewoning van de bedrijfswoning door hen waarschijnlijk niet toegestaan.

Arbeidsmigranten vormen geen huishouden

Een ander aandachtspunt bij bewoning van een bedrijfswoning door arbeidsmigranten, is de definitie van woning. De jurisprudentie leert dat u altijd moet kijken wat een bestemmingsplan toelaat als het gaat om huisvesting. Elk bestemmingsplan kent zijn eigen definities en kan (al dan niet onbewust) ruimte laten voor andere woonvormen of huisvesting van arbeidsmigranten. Controleer dit altijd vooraf en voorkom zo ellende achteraf.

In veel bestemmingsplannen is een ‘woning’ gedefinieerd als een complex van ruimten dat dient voor de zelfstandige huisvesting van één afzonderlijk huishouden. Van belang is dus dat het bedoeld moet zijn voor een ‘huishouden’. Wat geldt dan als één huishouden? Een meerderjarige alleenstaande of twee of meer personen waarvan er ten minste één meerderjarig is en die duurzaam een gemeenschappelijk huishouden voeren.

In de jurisprudentie kwalificeert de Raad van State bewoning door arbeidsmigranten niet als ‘één huishouden’. De Raad van State is van mening dat er geen sprake is van continuïteit in de samenstelling van arbeidsmigranten, omdat zij slechts ongeveer drie maanden in een pand wonen en er is evenmin sprake van onderlinge verbondenheid. Dat de seizoenarbeiders hetzelfde werk verrichten, dezelfde nationaliteit delen en gezamenlijk de huishouding doen, is hiervoor onvoldoende.

Vergunning

Is het niet rechtstreeks mogelijk arbeidsmigranten te huisvesten? Dan kunt u in sommige gevallen een vergunning aanvragen om dit alsnog mogelijk te maken. Sommige gemeenten hebben in hun bestemmingsplan de voorwaarden opgenomen op grond waarvan een vergunning kan worden verleend voor huisvesting.

Ook de wetgever heeft voorzien in de mogelijkheid voor gemeenten om huisvesting (in afwijking van het bestemmingsplan) door middel van een vergunning toe te laten. Op grond van het Besluit Omgevingsrecht (Bor) is het mogelijk een pand en aansluitend terrein gelegen buiten de bebouwde kom een logiesfunctie voor werknemers te geven of om voor een periode van tien jaar afwijkend gebruik van een pand toe te staan. De gemeente bepaalt uiteindelijk of zij bereid is om hieraan mee te werken.

Tot slot bestaat er altijd de mogelijkheid om, met medewerking van een gemeente, een bestemmingsplan te wijzigen. Ook hiervoor stelden sommige gemeenten beleid op met voorwaarden waaronder de gemeente bereid is om medewerking te verlenen.

Andere wetten en regels

Voor de huisvesting van arbeidsmigranten is niet alleen het bestemmingsplan bepalend. In sommige gevallen moet u ook rekening houden met andere wetten en regels, zoals de regels van het Bouwbesluit en de Huisvestingswet.

Meer informatie of advies

Bij ABAB Legal zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u weten wat de mogelijkheden zijn voor huisvesting van arbeidsmigranten op uw bedrijf? Neem voor meer informatie of advies contact op met Reinier-John Koopman, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 013-4647180 of stuur Reinier-John een e-mail.