Marianne van Rooy, jurist ondernemingsrecht en Hans Jacobs, manager innovatie bij Epiic, delen hun inzichten over de opkomende ontwikkelingen die de toekomst van de sector vormgeven.

Als we het hebben over een duurzame bedrijfsstrategie, dan hebben we het over het duurzaam voortzetten van het bedrijf. Dat betekent niet alleen innoveren op sociaal gebied, zoals het omgaan met personeelstekorten of het vinden van de juiste opvolger, maar ook op het gebied van duurzaamheid. Eén van de belangrijkste uitdagingen voor tuinbouwondernemers op dit moment is het energievraagstuk.

“Ik vertel niets nieuws wanneer ik zeg dat de tuinbouwsector een grote energieverbruiker is,” vertelt Jacobs. “Het verminderen van de afhankelijkheid van traditionele energiebronnen is van essentieel belang.” Concrete voorbeelden hiervan zijn zonnepanelen op kassen en het opwekken van warmte met elektrische boilers. Of warmtepompen in combinatie met een Warmte Koude Opslag (WKO), waarbij warmte en kou in de bodem worden opgeslagen. Dat zijn grote projecten die behoorlijke investeringen vergen.

ABAB en dochteronderneming Epiic zijn van begin tot eind betrokken bij dergelijke projecten. Ze beoordelen of het een goede investering is, welke risico’s eraan verbonden zijn, of er aanvullende middelen nodig zijn om het project te financieren en nog veel meer. “Ik kijk vanuit ABAB Legal naar de juridische aspecten van een project. Bijvoorbeeld naar contractvoorwaarden als een externe partij betrokken is bij de ontwikkeling van een project,” vertelt Van Rooy. “En ik ben scherp op het signaleren van nieuwe ontwikkelingen voor de ondernemer,” voegt Jacobs toe. “Zo creëren we bij ABAB een samenspel tussen fiscale, bedrijfseconomische, juridische aspecten en meer.”
Dat tuinbouwondernemers op zoek zijn naar duurzame oplossingen, blijkt uit de projecten waar Van Rooy en Jacobs de afgelopen tijd bij betrokken zijn. “Het is echt een dynamische sector die openstaat voor vernieuwing en verbetering,” vertelt Van Rooy. “Op dit moment wordt er door een jong bedrijf bijvoorbeeld getest met een zeer innovatief teeltsysteem. Het gaat om een ecosysteem waarbij de kas helemaal bedekt is met zonnepanelen. De kas is dus volledig gesloten en er komt geen licht binnen van buitenaf. De elektriciteit, die wordt opgewekt door de zonnepanelen, voorziet de ledlampen, waar de gewassen onder groeien, van stroom. Deze energie wordt ook gebruikt om het volledige klimaatsysteem te laten werken. In de zomerperiode wordt overtollige warmte afgevoerd en opgeslagen in de bodem, klaar om in de winter gebruikt te worden middels de warmtepompen. Zo blijft de temperatuur in de kas het hele jaar door perfect en blijft het systeem volledig gesloten. Ventilatieramen zijn er niet, waardoor ook CO2 in de kas wordt behouden. Je hoort het, het is een circulair ecosysteem. En daar zitten alleen maar voordelen aan: men gebruikt alleen elektrische energie voor de kas, alle warmte wordt benut en CO2-uitstoot via openstaande ramen wordt voorkomen,” legt Jacobs uit.

Een nieuw teelt- en klimaatsysteem, gecombineerd met zonnepanelen op de kas, kan dé oplossing zijn voor verouderde of leegstaande kassen die anders hun functie verliezen. Zo worden kassen niet alleen weer ingezet waarvoor ze bedoeld zijn, het telen van gewassen, maar ook voor duurzame energieopwekking. “Een sprekend voorbeeld is een tuinbouwbedrijf dat overwoog te stoppen met de huidige activiteiten. Na contact te hebben gehad met het innovatieve bedrijf dat een teeltsysteem ontwikkelt, hebben ze gezamenlijk de handschoen opgepakt,” vertelt Van Rooy. Het resultaat is dat de eerste plantjes al groeien in de kas dankzij zonne-energie.

Voorlopen in innovatie

Dit systeem is ontwikkeld door twee jonge ondernemers. Geen telers van origine, maar jongens met een gedegen technische achtergrond en de nodige ervaring in tuinbouwprojecten. Ze zagen ruimte voor vernieuwing en hebben de stoute schoenen aangetrokken. Een frisse wind, die de sector op dit moment goed kan gebruiken. “Het is prachtig om te zien hoe jonge ondernemers gedreven zijn om mogelijkheden te ontdekken in innovatie.
Het is een perfecte oplossing voor tuinbouwondernemers met verouderde kassen, die wellicht niet meer denken aan moderniseren, maar op zoek zijn naar alternatieve manieren om kassen nieuw leven in te blazen,” vertelt Jacobs. “Wat dat betreft snijdt het mes aan twee kanten: de jonge ondernemer profiteert van de kennis van de oudere generatie,” voegt Van Rooy toe.

Ondertussen zijn alle formele zaken geregeld, liggen de zonnepanelen erop en de eerste planten groeien al in de kas. Nu is het alleen nog een kwestie van finetunen en afwachten wat de resultaten zullen zijn. De uitdaging? De tuinbouwondernemer loopt een stapje voor, en dát maakt het lastig. Marianne van Rooy legt uit: “Nieuwe initiatieven worden soms belemmerd door regelgeving, die helaas gebaseerd is op het traditionele beeld van een tuinbouwkas. Nieuwe ontwikkelingen passen (nog) niet binnen dat beleid.” Toch weerhoudt dit ambitieuze ondernemers niet om innovatieve systemen zowel nationaal als internationaal uit te rollen.

‘Innoveren doe je samen’

In de snel innoverende wereld van vandaag is het prettig om iemand te hebben die met je meedenkt. ABAB biedt die helpende hand aan de tuinbouwondernemer op het gebied van accountancy, fiscaliteit, juridische zaken en innovatie. Epiic, de dochteronderneming van ABAB, is gespecialiseerd in innovatieadvies, financiering en subsidies.
“We hebben een divers team van specialisten in huis en zoeken elkaar vaak op als het gaat om het begeleiden van projecten. We werken nauw met elkaar samen. Daardoor kunnen we tuinbouwondernemers enorm helpen om stappen te zetten naar een duurzaam bedrijf.” Voor tuinbouwondernemers zijn er uitdagingen op het gebied van sociale innovatie, duurzaamheid en energie. “Omdat niet alle mogelijkheden in één keer kunnen worden uitgevoerd, is het belangrijk om een strategie uit te stippelen. Bij ABAB geven we deze strategie vorm en bewaken we deze in alle opzichten. We adviseren ondernemers op het juiste moment bij het nemen van belangrijke beslissingen.” 

Dit artikel verscheen eerder in KAS magazine.

Meer weten?

Bij ABAB zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wil je weten hoe we je kunnen helpen om stappen te zetten naar een duurzaam bedrijf? Neem contact op met Marianne van Rooy,  jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 013-4640117 of stuur Marianne een e-mail.