Vermogen en vruchtgebruik

De langstlevende echtgenoot mag het vermogen gebruiken en mag daar ook op interen, bijvoorbeeld om te voorzien in het levensonderhoud. De eventueel verschuldigde erfbelasting voor de kinderen wordt door de langstlevende echtgenoot voorgeschoten. De langstlevende echtgenoot heeft een vrijstelling voor de erfbelasting van € 795.156 (2024) en ieder van de kinderen heeft een vrijstelling van € 25.187 (2024).
Omdat de langstlevende echtgenoot het vermogen mag gebruiken (vruchtgebruik), wordt een gedeelte van de vordering van de kinderen toegerekend aan de langstlevende ouder. Dat deel valt dan onder de veel ruimere vrijstelling van de langstlevende echtgenoot, wat een fiscaal voordeel oplevert.

Rente is niet belast met erfbelasting

Als de langstlevende echtgenoot op het moment dat zijn of haar partner komt te overlijden over een zodanig liquide vermogen beschikt dat de erfbelasting direct kan worden voldaan, dan kan het voordelig zijn om de vorderingen van de kinderen te laten aangroeien met een rente. Deze rente wordt daadwerkelijk afgerekend op het moment dat de langstlevende echtgenoot komt te overlijden. Over deze rente is géén erfbelasting verschuldigd. Op deze manier is de langstlevende echtgenoot bij het overlijden van zijn of haar partner wat meer erfbelasting verschuldigd, maar de kinderen betalen bij het overlijden van de langstlevende ouder juist minder omdat hun vorderingen ‘gratis’ zijn aangegroeid met de (onbelaste) rente. 

Vooraf lastig inschatten

In je testament bepaal je zelf de hoogte van de rente, maar het mag maximaal 6% samengestelde rente zijn (rente over rente). Als je kiest voor 6%, dan verliest de langstlevende het recht op vruchtgebruik. Je kunt ook voor een combinatie van het vruchtgebruik en een lagere rente kiezen. Wat in je situatie het best past, is op voorhand erg lastig in te schatten. Je weet nog niet wie er als eerste komt te overlijden, wanneer dat is en hoe je vermogen op dat moment is samengesteld. 

Je mag de keuze voor de hoogte van de rente op de geldvorderingen van de kinderen uitstellen tot acht maanden na het moment dat een van je onverhoopt komt te overlijden. Die mogelijkheid moet je dan wel nu al vastleggen in je testament. Op deze manier kun je erfbelasting besparen, maar bovendien wat flexibiliteit creëren in het moment van heffing van de erfbelasting. Zo voorkom je dat de langstlevende echtgenoot in de financiële problemen komt.

Veel oude testamenten voorzien niet in een dergelijke rentebepaling óf gaan uit van een vaste rente zonder keuzemogelijkheid. Laat je daarom goed adviseren bij het opstellen of aanpassen van je testament en bij het maken van de juiste keuze als een van je komt te overlijden. 

Wil je meer weten over de dienstverlening van onze juristen personen- en familierecht? Bekijk onze pagina voor estate planning- en familierecht. 

Meer weten?

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Voor meer informatie over het opstellen van een testament kun je contact opnemen met Nicole van den Oever, jurist personen- en familierecht, via telefoonnummer 013-4647143 of stuur Nicole een e-mail.