Doel en achtergrond ‘Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie’

Een rechtspersoon kan momenteel op twee manieren worden ontbonden. Enerzijds kan dit via de reguliere procedure. Hierbij legt u een rekening en verantwoording ter inzage en hebben schuldeisers de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de ontbinding. Pas na deze bezwaarfase kunt u de  rechtspersoon uitschrijven bij het handelsregister. Als uw onderneming geen baten meer heeft, kunt u ook kiezen voor een zogenaamde turboliquidatie. Hierbij kunt u uw onderneming na een ontbindingsbesluit van de algemene vergadering direct uitschrijven bij het handelsregister. Zonder verdere procedure, en ook als uw onderneming nog openstaande schulden heeft. In de praktijk blijkt veelvuldig misbruik te worden gemaakt van deze snelle regeling, waardoor schuldeisers zich niet meer kunnen verhalen op het vermogen van de ontbonden rechtspersoon. Het aanspreken van de bestuurder van de ontbonden rechtspersoon blijkt om praktische redenen vaak ook niet mogelijk te zijn. Bijvoorbeeld omdat deze met de noorderzon vertrokken is of omdat een katvanger als bestuurder is aangewezen. Omdat de minister voor rechtsbescherming in de nasleep van de coronapandemie een toename van stoppende ondernemers verwacht, is gekozen voor invoering van een snelle, tijdelijke regeling. Met als doel meer transparantie, het beter kunnen bestrijden van misbruik en het verbeteren van de positie van schuldeisers.   

Wijzigingen

Deze doelen worden onder de nieuwe wet bereikt via drie manieren: met de verantwoordingsplicht van de bestuurder(s), het inzagerecht van schuldeisers en een bestuursverbod voor bestuurders die zich niet aan de regels houden.

De verantwoordingsplicht legt het bestuur van de rechtspersoon de verplichting op om binnen veertien dagen na de ontbinding een aantal documenten bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel ter inzage te leggen. Het gaat hierbij om:

• Een balans en een staat van baten en lasten over het boekjaar waarin de rechtspersoon ontbonden wordt. En van het voorgaande jaar als de jaarrekening nog niet gedeponeerd is.
• Een toelichting over de oorzaak van het ontbreken van baten. Ook moet, indien van toepassing, worden toegelicht waarom schuldeisers onbetaald zijn gebleven.
• Een omschrijving van de wijze waarop de baten voorafgaand aan de ontbinding zijn verdeeld.
• De jaarrekeningen over de boekjaren voorafgaand aan het jaar van de ontbinding, als publicatie daarvan verplicht is.

Zodra deze documenten beschikbaar zijn, moet u eventuele schuldeisers hier direct schriftelijk over informeren. Dit in tegenstelling tot de reguliere liquidatieprocedure, waarbij een advertentie in een landelijk dagblad volstaat.

Sancties

Als het bestuur niet aan de verantwoordingsplicht voldoet, kan de kantonrechter schuldeisers machtigen om inzagerecht te krijgen in de administratie van de ontbonden rechtspersoon. Ook wordt het niet voldoen aan de verantwoordingsplicht aangemerkt als een economisch delict, waarvoor het Openbaar Ministerie de bewuste bestuurder(s) strafrechtelijk kan vervolgen. Het OM kan tevens aan de civiele rechter vragen om een bestuursverbod aan de bestuurder(s) van de ontbonden rechtspersoon op te leggen. Waarbij deze maximaal vijf jaar niet als bestuurder of commissaris van een rechtspersoon kan worden benoemd. Dit bestuursverbod kan ook worden opgelegd als de bestuurder in aanloop naar de ontbinding doelbewust schuldeisers aanmerkelijk heeft benadeeld, of als hij in de twee voorafgaande jaren al minimaal twee keer betrokken was bij beëindiging van een rechtspersoon met achterlaten van schulden of een faillissement, en hem daarin een persoonlijk verwijt kan worden gemaakt.

Stoppende ondernemer? Volg juiste route

De nieuwe wet is sinds 15 november 2023 in werking getreden en geldt in eerste instantie voor een periode van twee jaar. Na evaluatie wordt bekeken of de wet permanent ingevoerd zal worden. Met de introductie van de nieuwe wet vervallen veel voordelen die de oude turboliquidatie bood ten opzichte van een reguliere liquidatie. De nieuwe turboliquidatieprocedure brengt veel extra administratieve verplichtingen en daarmee kosten met zich mee. De gevolgen kunnen groot zijn voor bestuurders die zich niet aan de procedure houden, al dan niet per ongeluk.

Voor ondernemers die stoppen, is het daarom belangrijker dan ooit om de juiste procedure te volgen en de geldende regels correct toe te passen. Laat u daarom bijstaan door een deskundig jurist.

Meer weten?

Wilt u advies en/of ondersteuning bij een (turbo)liquidatie van uw onderneming? Neem dan contact op met Jorrit Morra, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 013-4647180 of stuur Jorrit een e-mail.