Bij een bedrijfsopvolging is het vaak zo dat de overdracht tot stand komt tegen een lagere waarde dan de vrije verkoopwaarde van een boerderij zou zijn. De gevolgen van handelingsonbekwaam raken zonder het hebben van een levenstestament kunnen aanzienlijk zijn. Een rechter gaat niet zomaar mee in een lagere overnamesom.

Een casus mét levenstestament

ABAB is met een familie in gesprek over de bedrijfsopvolging van hun agrarische onderneming. De gesprekken lopen voorspoedig en na een aantal gesprekken komen we tot overeenstemming onder welke voorwaarden de bedrijfsopvolging plaats gaat vinden. 
Nog voordat de ondernemer een handtekening kan zetten, gaat het mis. Een bedrijfsongeval heeft tot gevolg dat de betreffende ondernemer wilsonbekwaam raakt. Gelukkig is er een levenstestament en kunnen de gemaakte afspraken toch doorgaan. Tot op de dag van vandaag is de betreffende ondernemer wilsonbekwaam.
Een betrokkene stelde mij de vraag: “Wat als we géén levenstestament hadden gehad op het moment dat het ongeval zich voordeed? Alle betrokkenen wisten wat was afgesproken. Had de overname dan toch door kunnen gaan?” Een terechte vraag. 

Wanneer je geen levenstestament hebt

De wetgeving is dusdanig dat er geen rechtshandelingen mogen plaatsvinden zonder toestemming van de rechterlijke macht, die het vermogen van de wilsonbekwame persoon negatief kunnen beïnvloeden. Op basis van de wet zou een belanghebbende van de ondernemer een verzoek tot onderbewindstelling moeten indienen. Om vervolgens te verzoeken aan de rechter om een machtiging te verlenen voor een aantal essentiële rechtshandelingen. Daarnaast moet deze bewindvoerder jaarlijks rekening en verantwoording aan de rechter afleggen over diens handelen. De rechter zou in dit geval dus bepalen òf de overname door zou kunnen gaan onder de afgesproken voorwaarden.
Het ontbreken van een levenstestament zou dus tot grote vertraging en extra kosten en administratieve lasten kunnen leiden. Of zelfs tot afwijzing van de overname.

Dit geldt ook voor toetredende kinderen

Stel, één van de kinderen treed tot de vof toe. En iemand anders binnen de vof zou op dat moment niet wilsbekwaam zijn om te tekenen, dan kan een betrokkene de bepalingen rondom de vof met grote kans van slagen aanvechten. Bijvoorbeeld bij een toekomstige bedrijfsovername kan één van de andere kinderen deze stap naar de rechter maken. Dit kan grote onzekerheid met betrekking tot de toekomst van de onderneming tot gevolg hebben.

Wacht niet tot je het daadwerkelijk nodig hebt

Daarom is mijn advies; zorg dat de zaken, zoals een levenstestament, up to date zijn en stel dat niet uit tot het moment dat je tóch naar de notaris moet. 

Meer weten

Bij ABAB zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wilt u meer weten over onze dienstverlening? Neem contact op met Bart van Kessel, senior relatiemanager, via telefoonnummer 06-53421761 of stuur Bart een e-mail.