Wat is een kleinkindlegaat?

In je testament kun je bepalen dat je een geldbedrag nalaat aan ieder van je (huidige en toekomstige) kleinkinderen. Dit wordt een ‘kleinkindlegaat’ genoemd. Vaak betreft het een geldbedrag ter grootte van de vrijstelling voor erfbelasting (in 2023 € 22.918 per kleinkind). De kleinkinderen hebben deze vrijstelling voor de verkrijging van iedere grootouder. Zowel opa als oma kan dus een bedrag nalaten aan de kleinkinderen zonder dat daar erfbelasting over verschuldigd is.

Eenmaal benutten: kleinkindlegaat door langstlevende grootouder

Neem je in het testament op dat enkel bij overlijden van de langstlevende grootouder een bedrag wordt nagelaten aan de kleinkinderen? Dan wordt de vrijstelling van de kleinkinderen éénmaal benut. Het geldbedrag voor de kleinkinderen komt in mindering op de nalatenschap en gaat dus ten koste van de erfenis van de erfgenamen (je kinderen). Beoordeel daarom eerst of er voldoende vermogen is om de geldbedragen aan de kleinkinderen uit te betalen, zonder dat je je (andere) erfgenamen te kort doet. Neem in deze overweging mee dat de erfgenamen mogelijk nog een erfdeel tegoed hebben uit hoofde van de nalatenschap van je partner.  

Tweemaal benutten: kleinkindlegaat door beide grootouders

Neem je in het testament op dat zowel jij als de langstlevende een bedrag aan de kleinkinderen nalaat? Dan benut je de vrijstelling van de kleinkinderen tweemaal. Het voordeel hiervan is dat je nabestaanden waarschijnlijk minder erfbelasting zijn verschuldigd, omdat je de vrijstellingen optimaal benut. Het nadeel hiervan is dat als je het kleinkindlegaat in je testament opneemt, je partner dit bedrag daadwerkelijk moet uitbetalen aan de kleinkinderen op moment dat je komt te overlijden. Je moet dus beoordelen of er op dat moment voldoende liquide middelen zijn om de bedragen uit te betalen. Vermogen in de vorm van een huis of grond volstaat niet, tenzij deze liquide gemaakt kunnen worden door bijvoorbeeld verkoop of het afsluiten van een (hypothecaire) lening die besteed mag worden.

Je kunt deze betalingsproblemen voorkomen door in je testament op te nemen dat de bedragen pas aan de kleinkinderen uitgekeerd hoeven te worden bij overlijden van de langstlevende grootouder. In dat geval hoeft er pas bij overlijden van de langstlevende grootouder vermogen liquide gemaakt te worden. Ook hier zijn nadelen aan verbonden. Een niet-uitgekeerd kleinkindlegaat is namelijk niet gedefiscaliseerd (fiscaal onzichtbaar). Dit betekent dat je de bedragen in je aangifte inkomstenbelasting moet opnemen als schulden en je kleinkinderen (of ouders in het geval van minderjarige kleinkinderen) als vorderingen. Mogelijk zijn de kleinkinderen (dan wel hun ouders) hier inkomstenbelasting over verschuldigd.

Meer informatie of advies?

Bij ABAB Legal zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Laat je altijd goed adviseren over de mogelijkheden en gevolgen met betrekking tot het nalaten aan je kleinkinderen. Wil je meer informatie of advies? Neem dan contact op met Michelle van Heereveld, jurist personen- en familierecht, via telefoonnummer 0492-579835 of stuur Michelle een e-mail.