Langstlevende-testament/wettelijke verdeling

De meeste testamenten bevatten een langstlevende-constructie. Vaak houdt dit in dat de langstlevende echtgenoot alle goederen (bezittingen en vermogen) en schulden van de nalatenschap verkrijgt. De kinderen krijgen hun erfdeel in de vorm van een niet-opeisbare vordering, die pas uitbetaald hoeft te worden bij overlijden van de langstlevende echtgenoot. Ook als je geen testament hebt, is op grond van de wet een dergelijke langstlevende-constructie van toepassing, namelijk de wettelijke verdeling. Hiermee denk je het waarschijnlijk goed te hebben geregeld, maar ondanks deze constructie is er mogelijk toch erfbelasting verschuldigd.

Erfbelasting

Als een echtgenoot erft, dan geldt er een behoorlijke vrijstelling. Er is pas erfbelasting verschuldigd als hij/zij meer erft dan € 795.156 (vrijstelling erfbelasting partners 2024). In een gemiddeld huishouden is een echtgenoot over zijn/haar eigen erfdeel dus veelal geen erfbelasting verschuldigd. Maar waarom is er dan toch erfbelasting verschuldigd? Ondanks dat de kinderen hun erfdeel nog niet uitgekeerd krijgen, wordt daar wel al erfbelasting over berekend. De langstlevende echtgenoot (ouder van het kind) moet deze erfbelasting betalen. De vrijstellingen van de kinderen zijn aanzienlijk lager dan die van een echtgenoot, namelijk € 25.187,00 (vrijstelling erfbelasting kinderen 2024). Is het bedrag dat de kinderen tegoed hebben (rekening gehouden met eventuele rente) hoger dan het vrijgestelde bedrag? Dan is er over het meerdere erfbelasting verschuldigd.

Een voorbeeld
Een man en vrouw zijn gehuwd in gemeenschap van goederen en hebben één kind. Ze hebben een woonhuis ter waarde van € 580.000, waarop een hypotheekschuld rust van € 100.000. Ook hebben ze € 20.000 spaargeld. Daarnaast heeft de man een onderneming, die € 200.000 waard is. Hun totale vermogen is € 700.000. Komt één van hen te overlijden? Dan is de nalatenschap € 350.000 (de helft van het totale vermogen). Het echtpaar heeft een testament met een langstlevende constructie als hiervoor omschreven. Hierdoor wordt het erfdeel van het kind pas uitbetaald als de langstlevende ouder overlijdt. Ook wordt hier 6% rente over berekend. De langstlevende echtgenoot en het kind erven ieder de helft van de nalatenschap, in dit geval € 175.000. De langstlevende echtgenoot heeft een vrijstelling van € 723.526. De verkrijging van € 175.000 valt daar ruim binnen, waardoor over dat gedeelte geen erfbelasting verschuldigd is. De vrijstelling van het kind is ‘slechts’ € 25.187. Over het meerdere moet 10% erfbelasting worden betaald. Dit betekent dat er € 14.981 verschuldigd is, wat moet worden betaald door de langstlevende echtgenoot (ouder van het kind).

Belasting besparen

In veel gevallen kan de belastingheffing bij het overlijden van de eerste echtgenoot worden verminderd en uitgesteld. Door een renteclausule, afvullegaat en/of andere regeling op te nemen in het testament, kan de vrijstelling van de echtgenoot worden benut en is daardoor op dat moment minder erfbelasting verschuldigd.

Meer weten?

Bij ABAB Legal zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Wil je weten of en op welke manier je erfbelasting zou kunnen besparen? Laat je adviseren. Neem contact op met Michelle van Heereveld, jurist personen- en familierecht, via telefoonnummer 013-4647180 of stuur Michelle een e-mail.