Hypotheek- en pandrecht als zekerheden

Met een hypotheek- of pandrecht mag een schuldeiser een goed van de schuldenaar verkopen als de schuldenaar zich niet houdt aan de financieringsvoorwaarden. De schuldeiser kan zich vervolgens verhalen op de verkoopopbrengsten. Is het onderpand een registergoed, zoals een bedrijfsgebouw? Dan is er sprake van een hypotheekrecht. Wanneer vorderingen of roerende zaken, zoals voorraad of losstaande machines, dienen als onderpand, is het een pandrecht.

Vorderingen binnen bv-structuur

Binnen een bv-structuur bestaan vaak verschillende financieringen. Zo komt het regelmatig voor dat een holding een bedrag ter beschikking heeft gesteld aan een werkmaatschappij voor een geldlening of rekening-courant. Als er geen zekerheden geregeld zijn, moet de holding bij faillissement als concurrerend schuldeiser aansluiten bij de overige schuldeisers. Door het vestigen van een hypotheek- of pandrecht kan de holding haar positie verbeteren en een groter deel van haar vordering zeker stellen. Dat zou anders mogelijk verloren gaan in het faillissement. Op die manier kan een groter deel van het vermogen van de failliete bv binnen de groep blijven. Zorg dat interne vorderingen goed zijn vastgelegd.

Formaliteiten bij zekerheden

In de praktijk is het zekerheidsrecht veelal een pandrecht op vorderingen en roerende zaken. De waardevolle bedrijfsmiddelen, zoals bedrijfspanden, zijn vaak eigendom van een holding hoger in de structuur. Er zijn verschillende soorten pandrechten. In de praktijk kiest men vaak voor een stil pandrecht. Dit pandrecht kan op twee manieren gevestigd worden. Door een onderhandse (niet-notariële) akte op te stellen en deze te registreren of door een authentieke akte te laten passeren bij de notaris.

Valkuilen

Door het vestigen van een pandrecht verkrijgt men (deels) zekerheid voor de vordering van de holding. Houd enkel rekening met onderstaande aandachtspunten:

• Is er sprake van een bancaire financiering? Dan vestigt de bank zoveel mogelijk pand- en hypotheekrechten. Het is dan alsnog mogelijk om een pandrecht van lagere rang te vestigen, maar dat moet vaak goedgekeurd worden door de houder van het eerste pandrecht, de bank.
• Het eenmalig vestigen van een pandrecht op vorderingen is vaak niet volledig. Het is namelijk alleen mogelijk om de huidige en toekomstige vorderingen die voortkomen uit bestaande rechtsverhoudingen te verpanden. Een vordering op een debiteur die klant is geworden na het tekenen van de pandakte, is dus niet aan de holding verpand. Dit kan rechtgetrokken worden door middel van een volmacht.
• Op dit moment is het mogelijk om af te spreken dat bepaalde vorderingen niet te verpanden zijn, in de vorm van een verpandingsverbod. Het is van belang om daar alert op te zijn. Mogelijk wordt dit verbod afgeschaft.
• Voor buitenlandse deelnemingen kan het zo zijn dat de regels voor het stellen van zekerheden afwijken van het Nederlandse systeem.

Meer weten?

Bij ABAB Legal zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Neem contact op met Jorrit Morra, jurist ondernemingsrecht, via telefoonnummer 013-4647180 of stuur Jorrit een e-mail.