Aanleiding nieuwe regels Auteurswet

De digitalisering van informatiestromen gaat razendsnel. Deze informatiestromen zijn voor velen toegankelijk, waardoor dit nogal eens tot problemen leidt. Zo worden auteursrechtelijk beschermde werken veelvuldig verspreid via online platforms zonder de uitdrukkelijke toestemming van makers. Hierdoor moeten de makers lijdzaam toezien hoe hun creatieve werken een eigen leven gaan leiden. Bovendien ontvangen zij hiervoor geen enkele financiële vorm van compensatie. Kortom: het werd hoog tijd voor een update van de Auteurswet. Begin dit jaar gebeurde dat. Doel van de wijziging was het verkleinen van de verschillen tussen EU-landen voor wat betreft het digitale gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Bijkomend voordeel van de wijziging was dat het publiek een betere toegang heeft gekregen tot internetpublicaties.  

Gebruik auteursrechtelijk beschermd werk zonder toestemming

Eén van de doorgevoerde wijzigingen in de Auteurswet gaat over het gebruik van zogenaamd auteursrechtelijk beschermd werk zonder voorafgaande toestemming van de maker. Onder de regeling wordt het mogelijk om bij het geautomatiseerd doorzoeken van teksten en databanken (tekst- en datamining) zonder voorafgaande toestemming van de maker gebruik te maken van zijn of haar werken. Daarnaast wordt dit mogelijk voor gebruik van werken in de klas én in besloten netwerken waartoe alleen docenten en studenten toegang hebben. Voor cultureel erfgoedinstellingen, zoals bibliotheken, musea en archieven, was digitalisering (van papieren documentatie) zonder voorafgaande toestemming van de maker al toegestaan. Aanvulling hierop is dat zij deze op grond van de nieuwe regels ook online beschikbaar mogen stellen.

Beter functionerende markt

De Auteurswet wijzigde ook voor de markt voor beschermde content. Zo mag auteursrechtelijk beschermd materiaal afkomstig uit persuitgaves niet zomaar meer worden gebruikt op bijvoorbeeld nieuwsservices. Wil een gebruiker dit doen? Dan moet hij eerst toestemming vragen aan de maker. Daarnaast moet er een passende royaltyvergoeding worden overeengekomen om de maker financieel te compenseren. Deze aanvullende bescherming geldt voor de duur van een jaar nadat het materiaal door de maker openbaar is gemaakt. Er geldt een uitzondering voor het gebruik van kleine tekstgedeelten en/of het gebruik van hyperlinks.

Daarnaast zijn de regels aangescherpt voor aanbieders van onlinediensten, zoals YouTube, TikTok en Facebook. Dergelijke aanbieders worden gezien als de openbaarmakers van uploads van hun gebruikers. Hierdoor moeten zij zo veel mogelijk voorafgaande toestemming krijgen van de makers om te mogen publiceren. Bovendien moeten de makers ook in dit geval een royaltyvergoeding krijgen uit de gegenereerde advertentie-inkomsten. Daar waar geen toestemming van de makers kan worden verkregen, moeten de aanbieders de content van hun gebruikers filteren, zodat geen inbreuk ontstaat.

Transparantieplicht

Er is met de wet een transparantieplicht ingevoerd. Dit betekent dat een exploitant die contracten met een maker van een werk sluit, de maker moet informeren over de exploitatie ervan. Denk hierbij aan informatie over de vorm van exploitatie, de gegenereerde inkomsten en de te betalen royaltyvergoeding. Dit verbetert de marktwerking voor auteursrechtelijk beschermde werken en biedt een betere onderhandelingspositie aan makers van auteursrechtelijk beschermd materiaal (zoals bijvoorbeeld journalisten).

Belangrijk voor u als ondernemer

Neem uw interne beleid nog eens goed onder de loep. Dit geldt zowel voor het geval u maker bent van auteursrechtelijk beschermde werken alsmede in het geval u (met enige regelmaat) gebruikmaakt van beschermde werken van derden. Confirmeer intern beleid aan de Europese regelgeving en voorkom geschillen en/of claims in de toekomst.

Meer weten?

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. De juristen van ABAB Legal hebben uitgebreide kennis en ervaring op het gebied van ict-recht en kunnen u bijstaan bij het oplossen van allerhande vraagstukken. Wilt u meer informatie of advies over de  Auteurswet? Neem dan contact op met Niels Ista, jurist ondernemingsrecht en ICT- en privacyrecht, via telefoonnummer 0165-531330 of stuur Niels een e-mail.