Handel in cryptomunten. Waar moet u op letten?

Steeds meer ondernemers en beleggers houden zich bezig met het creëren en verhandelen van digitale valuta en tokens. De Bitcoin is één van de bekendste cryptomunten. De koers van de Bitcoin steeg de afgelopen jaren sterk. U loopt bij een investering in dergelijke digitale valuta natuurlijk altijd risico. Er is namelijk geen instantie die u bescherming biedt. 

Naast particuliere investeerders zijn er ook steeds meer ondernemers (dat kunnen ook particuliere investeerders zijn) die een (vaak risicovolle) goede boterham verdienen met de handel in en diensten met betrekking tot cryptovaluta.

Enkele belangrijke hoofdvragen die u zichzelf kunt stellen zijn:

• Ben ik btw-ondernemer?
• In welke mate moet ik btw in rekening brengen?
• Kan ik (gedeeltelijk) gebruik maken van een (btw-)vrijstelling?
• In welke mate mag ik de btw op kosten terugvragen op mijn btw-aangifte?
• In welk land moet ik (of mijn afnemer) btw afdragen?

De omzetbelastingvraagstukken bij de handel in en diensten aan/met cryptovaluta zijn complex. De ontwikkelingen in de digitale sector gaan hard. Laat u goed en tijdig adviseren, zodat u weet hoe uw verdiensten voor de btw behandeld moeten worden en hoe u maximaal financieel voordeel haalt.

Wat is een Bitcoin?

Een Bitcoin is een cryptomunt en een mondiaal betaalmiddel in een elektronisch betaalsysteem dat gebruikmaakt van open source software, gebaseerd op cryptografische codering. De Bitcoin maakt gebruik van peer-to-peer technologie om veilig te werken zonder centrale autoriteit of bank. Het beheer van transacties en de uitgifte van Bitcoin gebeurt binnen het netwerk.

Bitcoin is open-source. Dat betekent dat het ontwerp openbaar is, dat niemand de Bitcoin bezit of controleert en dat iedereen kan deelnemen. Een gebruiker kan naast gebruiker ook ontwikkelaar zijn. Het creëren van elektronische munten heet mining. De rekenkracht van computers wordt gebruikt om codes te kraken, waardoor er een bitcoin-block vrijkomt en er een block reward (vergoeding) wordt gegeven. Transactievergoedingen worden betaald voor verrichte transacties en voor het beschikbaar stellen van rekenkracht, zoals bij  pool-mining. De block reward en transactievergoedingen komen vervolgens in een virtuele portemonnee (wallet).

Btw-behandeling wisseldiensten bitcoins en digitale valuta

Het Europees hof van Justitie oordeelde dat het handelen in Bitcoin is vrijgesteld van btw op grond van een financiële vrijstelling in betaalmiddelen. In deze zaak bood een ondernemer online wisseldiensten aan waarbij traditionele valuta tegen Bitcoin kon worden gewisseld en vice versa. De commissie (vergoeding) bestond uit het verschil tussen de verkoop- en aankooprijs. Met deze uitspraak erkent het Hof dat Bitcoin en (in potentie) andere cryptovaluta als wettig betaalmiddel (geld) worden erkend voor btw-doeleinden. De dienstverrichter hoeft daarbij geen bank of een financiële instelling te zijn. Betekent deze uitspraak dat bij handelingen in/met digitale valuta altijd de btw-vrijstelling geldt? Nee, zeker niet!

Gold coins

In een recente rechtszaak stond de digitale valuta van een online computerspel centraal. Spelers konden in dit computerspel gold coins verdienen. Deze munten werden vervolgens ingezet om virtuele voorwerpen te kopen of te ruilen. De gold coins konden niet buiten de virtuele wereld worden ingezet. De spelers konden buiten het spel om (wel) afspraken maken met de speleigenaar over het wisselen van gold coins van/naar euro’s. De speleigenaar kreeg hiervoor een bemiddelingsvergoeding (wisseldiensten).

De vraag in deze zaak was of de financiële (btw-)vrijstelling gold voor deze wisseldiensten. De rechtbank oordeelde dat deze wisseldiensten niet waren vrijgesteld van btw. De gold coins waren niet bedoeld om als betaalmiddel in de echte wereld te worden ingezet en ook is niet gebleken dat de gold coins buiten het spel als betaalmiddel werden aangenomen. Simpel gezegd: deze digitale munt is geen (voldoende) geaccepteerd betaalmiddel voor het kopen van goederen en diensten. Dit is een belangrijk verschil met Bitcoin. Deze online speleigenaar mocht dus alsnog omzetbelasting betalen met de bijbehorende belastingrente, boetes en kosten voor de rechtszaak. Een flinke kostenpost dus.

Tip: Houdt u zich bezig met digitale valuta? Ga na of u btw verschuldigd bent over uw inkomsten.

Handel in Bitcoin en toch btw-aftrek?

De vergoeding voor wisseldiensten van digitale valuta (cryptocurrencies), zoals Bitcoin - die als betaalmiddel in voldoende mate is / wordt geaccepteerd - is vrijgesteld van btw.

De meeste ondernemers weten vervolgens wel dat als de opbrengst is vrijgesteld van de btw, de daaraan toerekenbare btw op (inkoop-)kosten niet aftrekbaar is. Oftewel: de kosten op vrijstelde omzet is niet aftrekbaar.

Bij de financiële (btw-)vrijstelling geldt een uitzondering als de afnemer (van deze financiële dienst) buiten de Europese Unie is gevestigd. De btw is dan wél aftrekbaar. Een kans dus voor u om alsnog btw terug te vragen.

Financiële vrijstelling en toch btw-aftrek

Als u gebruik kunt maken van de financiële vrijstelling én uw afnemer is gevestigd of woonachtig buiten de EU, dan heeft u dus toch recht op een aftrek van btw. Maar wat is de hoogte van uw aftrek? En weet u waar uw afnemers gevestigd zijn? De hoge mate van privacy en het gebrek aan regulering van de digitale markt maakt het voor u lastiger goed te bepalen waar uw afnemers en kopers zijn gevestigd. En toch wilt u natuurlijk zo veel mogelijk btw kunnen aftrekken.

Over deze bewijsplicht is een arrest gewezen.

Hoge Raad over btw-aftrek bij Bitcoin-mining

Een ondernemer maakte kosten voor de aankoop van computer- en koelapparatuur en voor elektriciteit. Over deze kosten betaalde de ondernemer Nederlandse btw. De ondernemer hield zich in een samenwerkingsverband (waarin de rekenkracht van computers werd gebundeld) bezig met transacties in cryptovaluta en in het creëren (minen) van Bitcoin. De ondernemer ontving vergoedingen voor het minen (de blockreward) en voor de transacties (verifiëren en authentiseren) van Bitcoin.

De belanghebbende in deze zaak wilde 98% van de btw op kosten aftrekken en gebruikte daarvoor (algemeen) statistische gegevens waaruit bleek dat 98% van de handel in Bitcoin buiten de EU plaatsvindt. Belanghebbende gaf aan dat het niet mogelijk was concrete gegevens te verzamelen over de locatie van de afnemers van de mining-activiteiten. De Belastingdienst vond het bepalen van het btw-aftrekrecht op basis van statistische gegevens niet voldoende.

Geen Europese regeling

De Hoge Raad overwoog dat er geen Europese regeling is die bepaalt hoe u als ondernemer de bewijslevering over de locatie van de afnemer moet vaststellen. Bij gebrek aan Nederlandse regels hierover mag u alles aandragen als bewijs.

Wat kunt met deze uitspraak? Het cryptovaluta-netwerk is behoorlijk anoniem waardoor het lastig is bewijsstukken te verzamelen. Onze huidige wet- en regelgeving biedt nog een mogelijkheid om ‘eenvoudiger en praktisch’ gebruik te maken van beschikbare statistische gegevens om uw btw-aftrekrecht te bepalen.

Wat kunt u doen?

Het is verstandig om de gegevens van uw transactievergoedingen goed bij te houden. Bij de vergoeding voor het minen (creëren) is het feitelijk de vraag van wie u de vergoeding (block reward) ontvangt. Waar vindt uw handel in Bitcoin (of andere cryptovaluta) plaats? En mag u algemeen statistische gegevens over de handel in bitcoins gebruiken voor uw onderbouwing van de locatie van de afnemers van uw mining-activiteiten? Mining en handel in cryptocurrency zijn voor de btw twee verschillende prestaties.

Ga dus eerst na of uw block reward(s) en/of transactievergoeding(en) is/zijn vrijgesteld van btw op basis van de financiële vrijstelling. Zo niet, dan kan sprake zijn van een btw-belaste dienst, waarbij mogelijk sprake is van een elektronische dienst. Is er sprake van een elektronische dienst? Ga dan na waar uw afnemers zijn gevestigd. En ga na in welk(e) land(en) en hoe u btw moet afdragen.

Meer informatie of advies

De populariteit van digitale valuta neemt toe. De btw-regels voor deze markt zijn echter complex en steeds in ontwikkeling. Wij adviseren u een btw-scan uit te laten voeren om inzicht i  en grip te krijgen op uw financiële positie en onaangename verassingen te voorkomen.

Onze belastingadviseurs helpen u graag. Neem voor meer informatie of advies contact op met Jason Vollering, senior belastingadviseur, via telefoonnummer 0165-531320 of stuur Jason een mail.