Wat regelt de uitsluitingsclausule?

De uitsluitingsclausule regelt dat de schenking of de erfenis niet tot de huwelijksgemeenschap van de begiftigde, de erfgenaam, zal behoren. De schenking of de erfenis blijft privévermogen en hoeft bij een echtscheiding dus niet gedeeld te worden.

Wat als uw kind zelf al voorwaarden heeft vastgelegd?

Het kan zijn dat uw kind zelf al geregeld heeft dat ontvangen schenkingen en erfenissen privévermogen van hem of haar zullen zijn. Bijvoorbeeld door huwelijksvoorwaarden waarin erfenissen en schenkingen zijn uitgezonderd op de gemeenschap van goederen of bij huwelijken aangegaan na 1 januari 2018. In dat laatste geval is het wettelijk al geregeld.

Toch adviseren wij om zelf ook de uitsluitingsclausule te regelen, omdat uw kind of diens partner de huwelijksvoorwaarden altijd zelf kan wijzigen of opheffen. Daar komt bij dat bij huwelijken na 1 januari 2018 nog altijd huwelijksvoorwaarden opgesteld kunnen worden, die het anders regelen.

Verschillende varianten van de uitsluitingsclausule

Gaat u inderdaad schenken of nalaten met een uitsluitingsclausule dan zijn er twee varianten, de zachte en de harde uitsluitingsclausule. Over die laatste variant bestaan misvattingen, bijvoorbeeld dat die zou regelen dat de schenking of de erfenis altijd binnen de familie, blijft maar dat is niet het geval.

Harde uitsluitingsclausule

De harde uitsluitingsclausule wil zeggen dat ongeacht op welke wijze het huwelijk eindigt, door echtscheiding of door overlijden, in geen van die gevallen uw erfenis aan de (ex-)partner van uw kind mag toekomen.

Een harde uitsluitingsclausule kan echter de nalatenschapsplanning van uw kind in de weg staan. Denk daarbij aan de situatie dat uw kind overlijdt met privévermogen dat hij of zij vanwege schenking met een uitsluitingsclausule van u verkregen heeft. Door dit privévermogen is (mogelijk) meer erfbelasting verschuldigd door de partner van uw kind. Immers de gehele schenking behoort tot de nalatenschap van uw kind in plaats van slechts de helft ervan.

Daarom zou u kunnen bepalen dat de uitsluitingsclausule niet geldt als het huwelijk van uw kind eindigt door zijn of haar overlijden. De harde uitsluitingsclausule wordt dan een zachte uitsluitingsclausule.

Zachte uitsluitingsclausule

De zachte uitsluitingsclausule bepaalt dat ingeval van overlijden van uw kind wel met zijn of haar partner gedeeld mag worden. Over de helft van hetgeen uw kind van u verkreeg is dan geen erfbelasting verschuldigd.

Wat regelt de uitsluitingsclausule niet?

Ongeacht de variant van de uitsluitingsclausule, vererft hetgeen uw kind van u verkreeg onder uitsluitingsclausule bij zijn of haar overlijden op de erfgenamen van uw kind. Dus ook op de partner. Zelfs met de harde uitsluitingsclausule kunt u dit niet voorkomen. De harde uitsluitingsclausule brengt daarnaast zoals gemeld mogelijk nadelige fiscale gevolgen voor de erfgenamen van uw kind met zich mee.

Hoe regelt u dat alles wél binnen uw eigen familie blijft?

Wilt u regelen dat hetgeen u schenkt dan wel nalaat altijd binnen de familie blijft? En dus nooit naar uw schoonzoon- of dochter gaat? Dan bestaat er een mogelijkheid om bij zogenaamde tweetrapsmaking te schenken of na te laten door middel van het maken van testament met een tweetrapsmaking daarin opgenomen.

Natuurlijk kan uw kind ook zelf testamentair regelen dat van u te ontvangen schenkingen en erfenissen niet op de partner zullen vererven maar bijvoorbeeld op zijn of haar kinderen (uw kleinkinderen). Bedenk wel dat uw kind zijn of haar testament altijd kan herroepen en dit geeft daarom geen garanties.

Meer weten?

ABAB Legal is graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Mocht u meer informatie wensen over het schenken en nalaten onder uitsluitingsclausule of de tweetrapsmaking? Neem dan contact op met Linda Pijpers, jurist personen- en familierecht, via telefoonnummer 0485-561325 of stuur Linda een e-mail.